B6 vitamini
B6 vitamini (piridoksin)
B6 vitamini (piridoksin) B6 vitamini 1930’larda bulunmuştur. B6 vitamini eksikliği B1 ve B3 vitaminlerinin eksikliği gibi «klasik» bir tablo oluşturmaz. Bununla birlikte, etki alanı bakımından, B kompleks vitamininin en yaygın kullanılan bütünleyicilerinden biridir. NE İŞE YARAR? B6 vitamini protein ve bu bileşiği oluşturan amino asit metabolizmalarinda başrolü oynar. B6 vitamini gereksinimi kişinin aldığı protein miktarıyla orantılıdır; ne kadar çok protein alırsak, o kadar B6 vitaminine gereksinim duyarız.
NE İŞE YARAR
B6 vitamininin bedendeki belli kimyasal maddelerin metabolizmasıyla da yakından ilişkisi vardır; histamin, hidroksitriptamin ve serotonin gibi. Bu son kimyasal madde, beyin kimyası için özellikle önemlidir. Öyle ki, B6 vitamini eksikliği kişide davranış bozukluklarına, huysuzluğa yol açabilir.
B6 vitamini şeker metabolizmasını ve temel yağ asitleri metabolizmasını etkiler. Dolayısıyla iltihaplı hastalıklarda, deri hastalıklarında, bağışıklık sisteminde ve kardiyovasküler sistem üzerinde payı vardır. B3 vitamininin (niasinamid) amino asit triptofandan oluşması için B6 vitamini gereklidir.
B6 vitamini, özellikle magnezyum gibi bazı minerallerin metabolizmasında da önemli bir rol oynar. B6 vitamini eksikliği bulunan kimselerde çinkonun sindirim sistemince emilmesi engellenebilir. Sigara, kimi ilaçlar ve olasılıkla bazı yiyeceklere konan katkı maddeleri de B6 vitamini gereksinimini artırabilir. Öte yandan, hareketlilik ve jimnastik B6’nın bedende etkinliğe dönüşmesini kolaylaştırır.
HANGİ YİYECEKLERDE BULUNUR?
Etlerde, balıkta, yumurta sarısında, zarı alınmamış tahıllarda, muzda, avokadoda, fındık-fıstıkta, tohumlarda ve yeşil, yapraklı sebzelerde bol B6 bulunur.
GÜNLÜK GEREKSINIM
Yetişkinler günde 2 mgr B6 vitaminine gereksinim duyarlar. Ancak, kişi çok miktarda protein alıyorsa, B6 vitamini gereksinimi de daha çok olacaktır. Gebelik ve emzirme süresinde 2.5 mgr B6 salık verilir. Bu durumdaki kadınlarda görülen bazı biyokimyasal anormallikleri düzeltmek için 5-10 mgr dolaylarında yüksek dozlarda B6 verilebilir.
Öte yandan, pişirme sırasında oldukça büyük miktarlarda B6 vitamini kaybı olduğunu belirtmekte yarar var. Ayrıca, ışık da bu vitaminin yok olmasını hızlandırır.
EKSİKLİK BELİRTİLERI
Şunu unutmamalı ki, tüm B grubu vitaminlerde olduğu gibi, B6 eksikliği belirtileri de bedenden önce kişinin ruhsal durumu üzerinde kendini gösterir. Bu durumdaki kişi, sinirlilik, tedirginlik, uykusuzluk, bitkinlik gibi zihinsel değişikliklerden yakınır. Deri sorunları ve öbür görünür belirtiler sonradan ortaya çıkar.
En yaygın bedensel B6 vitamini eksikliği belirtisi, burun, göz kenarları ve ağız kenarlarında oluşan seboreik dermatittir. Alında da akneye benzer bir durum ortaya çıkar. Deri kırmızı ve yağlıdır; bazen pul pul da olabilir. Derideki belirtiler göz önüne alınırsa, B6 ve B2 eksikliği belirtilerinde benzerlikler olduğu görülür. Dil ağrılı, papillalar dışarı doğru çıkıntılıdır ve kolaylıkla görülebilir. Daha ağır durumlarda iştahsızlık, kilo kaybı, ateşli hastalıklara karşı dirençsizlik, anemi (kansızlik) ve sinirlerde hasar görülebilir.
B6 VITAMININDEN EN ÇOK KİMLER YARARLANIR?
- Ağızdan gebeliği önleyici, içinde östrojen bulunan ilaç alan kadınlar
- hormon tedavisi gören kadınlar
- bulantılı, şeker hastası ve pre-eklamtik (loğusalık öncesi) zehirlenme belirtileri gösteren kadınlar
- âdet öncesi (premenstrüel) sendromdan yakınan kadınlar
- gebe ve emzikli kadınlar
- depresyon, anksiyete, şizofreni, uykusuzluk gibi ruhsal sorunları olan kimseler
- hiperaktif (çok hareketli) ve otistik çocuklar
- böbrek hastaları; böbrek taşı, böbrek yetersizliği ve mesane kanseri olanlar
- şeker hastaları
- karpal tünel sendromu olanlar alkol alma, yetersiz beslenme sonucu gereksinimleri artan kişiler
- monosodyum glutamat ve tartrazin’e alerjisi olanlar
- kanın aşırı pıhtılaşmasanı önlemek amacıyla B6 vitamini verilen kardiyovasküler hastalıkları olanlar.
B6 vitamini orak hücreli anemi, vertigo, peptik ülser, akne, seboreik dermatit, derinin ışığa karşı aşırı duyarlılığı, gebelik sırasında uçuk (herpes) iltihapları, sara, Parkinson hastalığı, radyasyon tedavisinde de yararlı olabilir.
B6 TAKVİYELERİ
piridoksin hidroklorür, piridoksal 5 fosfat
piridoksal – 5 – fosfat B6; vitamininin aktif formudur
piridoksin inaktif B6 olup, karaciğerde P-5-P’ye dönüşür.
DOZAJ VE ZEHİRLİLİK
B6 vitamini her zaman B kompleks ile birlikte alınmalıdır.
50 mgr’dan fazla B6 almayın.
Yüksek doz uzun süre B6 vitamini kullanımı sinirlerde hasar meydana getirebilir.
